Co to jest TMD? Czyli o zaburzeniach skroniowo-żuchwowych
TMD czyli temporomandibular disorders
W wolnym tłumaczeniu TMD oznacza zaburzenia skroniowo-żuchwowe. W piśmiennictwie naukowym tę grupę objawów określa się, jako zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia [1].
Objawy
Jest to zespół objawów występujących w okolicy skroni i/lub żuchwy. Objawy mogące sugerować TMD są następujące:
-
ból lub sztywność mięśni żucia,
-
trzaski, klikanie, przeskakiwanie podczas ruchu żuchwy,
-
blokowanie żuchwy,
-
ograniczenie zakresu ruchomości żuchwy,
-
asymetrię toru ruchu żuchwy,
-
ból stawu skroniowo-żuchwowego [2,3].
Więcej na temat objawów TMD możesz przeczytać w artykule poświęconemu temu zagadnieniu.
Epidemiologia
Występowanie zaburzeń skroniowo-żuchwowych (TMD) w ogólnej populacji jest trudne do określenia. W zależności od źródła wartości wahają się w przedziale 3-12% [1,4,5]. Tak duże rozbieżności wynikają z dwóch powodów: pierwszy jest związany z ewolucją definicji TMD oraz kryteriów kwalifikacji pacjentów, natomiast drugi dotyczy korzystania z różnych narzędzi badawczych.
Więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule dotyczącym epidemiologii.
Przyczyny
Czynniki predysponujące:
-
stres psychofizyczny,
-
wiek,
-
płeć - kobiety częściej niż mężczyźni w proporcji 4-8:1,
-
parafunkcje (zaciskanie zębów czy zgrzytanie zębami - bruksizm, wypychanie języka),
-
zaburzenia połykania,
-
uraz żuchwy lub szczęki,
-
hipermobilność (nadruchomość) lokalna - stawów skroniowo-żuchwowych oraz uogólniona,
-
czynniki osobowościowe,
-
zaburzenia okluzji,
-
genetyka, dziedziczenie,
-
choroby ogólnoustrojowe.
Czynniki podtrzymujące TMD:
-
behawioralne (zaciskanie zębów, nieprawidłowa pozycja głowy),
-
społeczne (mogą wpływać na percepcję oraz wyuczoną odpowiedź na ból),
-
emocjonalne (depresja, stany lękowe),
-
kognitywne (negatywne myśli oraz pesymistyczne nastawienie mogące utrudniać wyleczenie) [5,6].
Dodatkowo wykazano, że odczuwanie bólu było nasilone u pacjentek z zaburzeniami skroniowo-żuchwowymi, które stosowały hormonalną terapię zastępczą czy doustne środki antykoncepcyjne [7].
Leczenie
W zależności od przyczyny oraz zajętej struktury wdraża się odpowiednie leczenie z podziałem na zachowawcze oraz operacyjne.
Piśmiennictwo
- Osiewicz MA, Lobbezoo F, Loster BW, Loster JE, Wilkosz M, Naeije M, Ohrbach R. Research Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (RDC-TMD) – The Polish version of a dual-axis system for the diagnosis of TMD.*RDC-TMD Form. Badawcze Kryteria Diagnostyczne Zaburzeń Czynnościowych Układu Ruchowego Narządu Żucia BKD/ZCURNŻ – polska wersja dwuosiowego systemu diagnostycznego ZCURNŻ.*Formularz BKD/ZCURNŻ. J Stoma. 2013;66(5):576-649.
- Calixtre LB, Moreira RF, Franchini GH, Alburquerque-Sendín F, Oliveira AB. Manual therapy for the management of pain and limited range of motion in subjects with signs and symptoms of temporomandibular disorder: a systematic review of randomised controlled trials. J Oral Rehabil 2015;42(11):847-6
- Schiffman E, Ohrbach R, Truelove E, Look J, Anderson G, Goulet J-P, List T, Svensson P, Gonzales Y. Diagnostic criteria for Temporomandibular Disorders (DC-TMD) for clinical and research applications: Recommendations of the International RDC-TMD Consortium Network and Orofacial Pain Special Interest Group. J Oral Facial Pain headache 2014;28(1):6-27.
- Gray RJ, Quayle AA, Hall CA, Schofield MA. Physiotherapy in the treatment of temporomandibular joint disorders: a comparative study of four treatment methods. British Dental Journal 1994;176(7):257-26.
- Loster JE, Osiewicz MA, Groch M, Ryniewicz W, Wieczorek A. The Prevalence of TMD in Polish Young Adults. Journal of Prosthodontics 2017;26:284–288.
- Singh R, Kaur S. Etiology of Temporomandibular Disorder- A Brief Review: Part I. J Adv Med Dent Scie Res 2018;6(10):78-81.
- Maixner W, Diatchenko L, Dubner R, Fillingim RB, Greenspan JD, Knott C, Ohrbach R, Weir B, Slade GD. Orofacial Pain Prospective Evaluation and Risk Assessment Study – The OPPERA Study. The Journal of Pain, Vol 12, No 11 (November), Suppl. 3, 2011: pp T4-T11.
- Lupton DE. Psychological aspects of temporomandibular joint dysfunction. J Am Dent Assoc 1969; 79: 131-6.
autor Tomasz Marciniak - fizjoterapeuta
Jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszam do polubienia mojej strony na Facebooku czy Instagramie.
KONTAKT
Fizjoklinika s.c.
ul. Nowogrodzka 62c/40
02-002 Warszawa
Created by Słoneccy.pl